Organy podatkowe zawsze szukają nowych sposobów na wyciągnięcie pieniędzy od obywateli. Jednym ze sposobów, w jaki będą to robić jest inwigilacja kont bankowych

Eksperci są zaniepokojeni nowymi uprawnieniami Ministerstwa Finansów.

Ministerstwo Finansów zapewnia, że będą one wykorzystywane tylko w uzasadnionych przypadkach, w zakresie kontroli osób fizycznych. Uprawnienia te już teraz budzą wiele obaw.

Wiele uwag do zmian

Nowe przepisy nakładają na banki obowiązek udostępniania informacji o kontach osób fizycznych, w tym o dacie i kwocie każdego depozytu. Co konkretnie się zmieni? Obecnie informacje te podawane są w przypadku „osób podejrzanych”, ale od 1 lipca 2022 r. muszą być one podawane także w przypadku osób fizycznych!

Rozszerzony zostanie także katalog podmiotów, które będą mogły żądać ujawnienia takich informacji. Obecnie może o to wystąpić szef KAS i naczelnik urzędu celno-skarbowego. Od 1 lipca 2022 r. uprawnienie takie otrzyma także naczelnik urzędu skarbowego. Co więcej, żądanie ujawnienia danych o rachunku będzie mogło dotyczyć nie tylko właścicieli, ale także pełnomocników rachunku.

Istnieje wiele spekulacji na temat powodów zmiany zdania przez rząd, co wzbudza podejrzenia wielu osób. Rzecznik Praw Obywatelskich, który nie jest zadowolony z takiego obrotu sprawy, twierdzi, że nie podano żadnych uzasadnień, gdy o nie prosił, więc teraz postępuje się bez wyjaśnień, co znacznie poszerza zakres ingerencji w prywatność obywateli jeszcze bardziej niż dotychczas.

Teraz do sprawy odniósł się Bartosz Zbaraszczuk. Jak zaznacza, Znowelizowany art. 48 ustawy o KAS nie może być stosowany bez uzasadnionej przyczyny i bez związku z popełnionymi czynami stanowiącymi postępowanie przygotowawcze w sprawie osoby podejrzanej o popełnienie przestępstw.

– Podatnicy nie muszą się obawiać o nadużywanie wprowadzonej zmiany, bowiem w okresie już obowiązujących regulacji nie stwierdzono ich nadużywania. Dane przekazywane przez banki chronione są tajemnicą skarbową, którą regulują szczegółowo przepisy ordynacji podatkowej – wyjaśnia.

Jednak, jak dodaje, resort finansów uwzględnia uwagi zgłoszone do treści zmienionego przepisu.

– Aktualnie trwa ponowna analiza w celu jego zmiany – informuje szef KAS.

Rośnie ryzyko nadużyć

Krytycznie do zmian, które mają wejść w życie 1 lipca br., odnosi się Dariusz Malinowski, doradca podatkowy i partner w KPMG w Polsce.

– Uprawnienia organów podatkowych już obecnie są bardzo duże i pozwalają skutecznie walczyć z nadużyciami. Trudno więc znaleźć racjonalne uzasadnienie dla kolejnego ich rozszerzania – mówi Dariusz Malinowski.

Ostrzega, że zmiana art. 48 ustawy o KAS oznacza, niestety, że rośnie ryzyko uznaniowego występowania o dane dotyczące rachunków bankowych oraz nieuzasadnionego ich wykorzystywania.

Inaczej patrzy na ten problem dr Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy, partner w Kancelarii Ożóg Tomczykowski. – Przyznawanie organom podatkowym nowych uprawnień zawsze budzi obawy. Jednak w praktyce nowe brzmienie art. 48 ustawy o KAS niewiele zmieni w sytuacji osób fizycznych. Organy podatkowe także dotychczas w trakcie prowadzonych postępowań zdobywają informacje o wpłatach i wypłatach z rachunków bankowych osób fizycznych – mówi mec. Matarewicz.

Podaje przykład mężczyzny, który regularnie sprzedawał towary przez internet za pośrednictwem portali aukcyjnych. Skarbówka, analizując częstotliwość wpłat na jego rachunek bankowy, udowodni ła mu prowadzenie niezarejestrowanej działalności gospodarczej. Ruch na jego koncie potwierdzał, że podatnik działa w sposób profesjonalny, zorganizowany i ciągły.

Innym przykładem jest postępowanie wobec księdza, który pobierał darowizny na rzecz kościelnych osób prawnych, a następnie częściowo zwracał je darczyńcom w gotówce. Potwierdzeniem niezgodnej z prawem działalności była częstotliwość wypłat, m.in. w bankomatach.

– Nieuzasadnione skorzystanie z uprawnień skarbówki powinno być natomiast traktowane jako nadużycie prawa, a za takie podatnikowi, który poniósł z tego tytułu szkodę, powinno być przyznawane słuszne odszkodowanie – mówi mec. Matarewicz.

Podstawa prawna: nowelizacja ustawy o PIT i CIT z 29 października 2021 r., DzU 2021 poz. 2105